Utafiti wa hivi karibuni uliofanywa na shirika la HakiElimu umebaini kuwa wanafunzi wanaoishi katika makazi duni mijini, maarufu kama ‘uswazi’, wanakabiliwa na changamoto kubwa zaidi kielimu ikilinganishwa na wenzao wa vijijini.
Matokeo haya yameonyeshwa katika Ripoti ya Utafiti kuhusu hali ya upatikanaji wa elimu bora kwa watoto wanaoishi katika makazi duni na yasiyo rasmi.
Mkurugenzi wa HakiElimu, Dkt. John Kalage, amesema utafiti huo ulifanyika katika mikoa ya Dar es Salaam na Dodoma, ikiashiria hali halisi ya miji mikubwa nchini Tanzania.
Utafiti huu unatarajiwa kusaidia kuboresha upatikanaji wa elimu kwa watoto wanaoishi katika makazi duni nchini.
Utafiti huo, uliofanyika mwaka 2022, ulifanywa kwa ushirikiano baina ya HakiElimu na Kituo cha Utafiti wa Idadi ya Watu na Afya Afrika (APHRC), chenye makao yake makuu jijini Nairobi.
Utafiti huo ulifanyika katika Jiji la Dodoma kwenye kata ya Chang’ombe, na Jiji la Dar es Salaam katika kata za Kipawa, Kiburugwa (Manispaa ya Temeke), na Hananasifu (Manispaa ya Kinondoni).
Kwa mujibu wa Dkt. Kalage, matokeo ya utafiti yanaonesha kuwa watoto wa makazi duni mijini wanakabiliwa na vikwazo vingi katika kupata elimu bora, ikiwemo ukosefu wa rasilimali, miundombinu duni, na changamoto za kijamii ambazo hazipo kwa kiasi kikubwa kwa watoto wa vijijini.
Waziri wa Elimu, Sayansi na Teknolojia, Prof. Adolf Mkenda, aliwakilishwa na Mkurugenzi wa Uthibiti Ubora wa Wizara hiyo, Ephraim Simbeye, alisema mpango wa Maendeleo ya Sekta ya Elimu wa Miaka Mitano (2021/22-2025/26) unagusia elimu ya mjini na wanayakubali matokeo ya utafiti huu muhimu kwa watoto wa makazi duni.
Aliongeza kuwa serikali itatumia matokeo haya kuboresha sera na mikakati ili kuhakikisha watoto wote, bila kujali wanakoishi, wanapata elimu bora.
Kwa kuongezea, utafiti huo unaonyesha umuhimu wa uwekezaji zaidi katika sekta ya elimu kwa maeneo ya mijini, hasa katika makazi duni, ili kupunguza pengo la kielimu linalowakabili watoto wa maeneo haya.
Dkt. Kalage alisisitiza kuwa juhudi za pamoja zinahitajika kutoka kwa serikali, mashirika yasiyo ya kiserikali, na jamii kwa ujumla ili kuboresha mazingira ya kujifunzia na kufundishia kwa watoto wanaoishi katika makazi duni.
Matokeo ya utafiti huu yanatarajiwa kuleta mabadiliko chanya na mikakati mipya katika kuboresha mazingira ya elimu kwa watoto wanaoishi katika makazi duni mijini nchini Tanzania, kwa kuhakikisha kuwa kila mtoto anapata fursa sawa ya kujifunza na kufanikiwa katika maisha yao.